Cezanın Çocuk Eğitimindeki Yeri

yosun

yosun

Süper Yönetici
Cezanın Çocuk Eğitimindeki Yeri

--------------------------------------------------------------------------------

Cezanın çocuk psikolojisindeki yeri ve olması gereken biçimi
ebeveynlerce en doğru şekilde anlaşılmalıdır. Çünkü
çocuklarına güzel bir şekilde eğitim vermek
onları hayata iyi bir şekilde hazırlamak bütün anne babaların temel hedeflerindedir.

Ceza terimi
olumsuz bir itici uyaricinin
bir davranimin yapilmasindan sonra ona bagli olarak uygulanmasi olayina verilen teknik bir isimdir.

Ceza
istenmedik davranimlari bastirma tekniklerinden biridir.Davranis dagarcigina bir sey katmaz
fakat davranis dagarcigindaki bir davranisin bastirilmasini saglayabilir.

Bu anlamiyla ceza
yeni bir davranis ogrenmeyi degil
istenmedik bir davranisi yapmamayi ögretir.

Ceza iki sekilde uygulanir..

• Davranis itici bir uyarici ile sonuclandirilir..(.mesela bir tokat gibi)

Bu ceza
diğer yöntemler işe yaramadığında en son çare olarak kullanılabilir. Bu yöntem
çocuk diğer çocukları ısırdığında
vurduğunda ya da buna benzer durumlarda kullanılabilir. Çocuk önce bir kez ikaz edilir
eğer aynı davranışı sürdürürse
ona önceden belirlenmiş bir odaya ya da odanın bir köşesine gitmesi
orada bir süre
genellikle de bir sandalyede sessiz bir biçimde beklemesi söylenir. Eğer oraya gitmemekte direnirse
kucaklanarak oraya götürülür ve bir süre orada kalması sağlanır. Bu cezanın neden verildiği birkaç cümle ile ona anlatılmalıdır. Çocuğun bekletildiği oda ya da yer çocuk açısından herhangi bir tehlike içermemelidir.
Çocuğun orada bekleme süresi kabaca her yaş için 1 dakika olarak belirlenir (Örneğin
4 yaşında bir çocuk için 4 dakika gibi). Eğer ceza süresi çok uzun tutulursa
çocuk neden oraya konulduğunu bir süre sonra unutacaktır.

Ceza süresi için saat kurulur
saat çaldığında çocuğa cezasının bittiği söylenir. Çocuk bu süreyi uslu bir biçimde tamamlarsa
sevecen bir biçimde kucaklanır ve "Tatlım
cezalı olduğun için orada kalmak zorundaydın" gibi sözler söylenir ve olay orada kapanır. Bu durumu çocuk ile tartışmak gerekirse en az birkaç dakika geçmesi beklenmelidir. Eğer ceza süresi içinde çocuk gene bağırır çağırır ve olayı protesto ederse
saat yeniden kurulur ve süre baştan başlatılır. Bu yöntemle
genellikle 2 hafta içinde çocuk uyum sağlamayı öğrenecektir.

• Davranis ödülün ortamdan kaldirilmasi ile sonuclanir..(..sokaga cikma yasagi gibi..)

Mantıklı bir sonuç çıkarmak her zaman mümkün olmayabilir. Çocuk ebeveyni dinlememekte ısrar ediyorsa
çocuğa çok istediği başka bir şeyin kısıtlanacağı söylenebilir. Ancak bu yöntem uygulanırken bazı noktalara dikkat edilmelidir: Beslenme gibi çocuğun gerçekten gereksinimi olan şeyler ısıtlanmamalıdır. Bu yöntemin etkili olabilmesi için kısıtlanacak şey çocuğun gerçekten çok istediği bir şey olmalıdır.

Ebeveyn söylediği şeyi gerçekten yapmalıdır. Örneğin
davranışını düzeltmediği sürece çocuğa dondurma yiyemeyeceği söylenmiş
fakat herhangi olumlu bir gelişme olmadığı halde
anne ya da baba onun gönlünü almak için biraz sonra dondurma almışsa
bu yöntem doğaldır ki işlemeyecektir.

Ancak ceza ile davranislari kontrol etmenin önemli sakincalari vardir..Söyle ki;

• Ceza cogu kez itici uyaricinin (dayak
hakaret
yasaklama gibi) kullanlmasini gerekli kilabilir.?tici uyaricilarin kullanilmasi da birey de saldirganlik
korku
kin
nefret gibi duygularin olusumuna zemin hazirlar.Ayrica cezanin etkili olabilmesi icin itici uyaricinin siddeti gun gectikce artirilir..
Ornegin..sikca yapilan hatalardan biri sudur: cocugun belirli bir davranisini kontrol etmek isteyen anne veya baba
dövme
bagirma gibi siddet dolu itici uyaricilar kullanirsa
bunlar baslangicta etkili olmus olsa bile zamanla cocugun bu uyaricilara alistigi gorulur..Ve ebveynler dozu artirmak gibi kisir bir dongu icine girer..

• Cezalandirilan davranislar
bireye belirli sonuclar saglayan ogrenilmis davranislardir.

• Ceza ile bir davranis bastirilmaya calisilirken
bir baska istenmedik davranis ortaya cikabilir.

Örnegin.. cok sevdigimiz vazoyu kiran cocugumuzu cezalandiriyorsak
bu davranisimizla cocugumuza yalan soyleme davranisi kazandirabiliriz.Cocuk cezadan kacmak icin yalan soyleyecektir.

• Ceza etkili oldugunda
ceza veren kisinin davranislarini ödülleyici bir nitelik kazanabilir.Bunun dogal sonucunda
ceza veren kisi
dikkatini
istendik davranislarin kazandirilmasina yogunlastiracagi yerde
zamanla
yalnizca istenmedik davranislarin bastirilmasina yogunlastirabilir.

Örnegin...bir ögretmen cazanin olumsuz yönüne yakalanabilir ve zamaninin büyük bir bölümünü ögrencilere istendik davranislari kazandirmak yerine ceza vermek ve uygulamakla gecirebilir..

BU NEDENLE CEZA
ELDEKI TÜM OLANAKLAR DENENDIKTEN SONRA ÖNCELIKLE ISTENMEDIK DAVRANISLARIN BASTIRILMASININ KACINILMAZ OLDUGU DURUMLARDA KULLANILABILECEK BIR SISTEM OLARAK DÜSÜNÜLMELIDIR.
 
yosun

yosun

Süper Yönetici
Terbiye etmek denilince pek çok kişinin aklına hemen cezalandırma gelir. "Dayak cennetten çıkmadır" ya da " Kızını dövmeyen dizini döver" gibi atasözleri
ülkemizde cezalandırmanın çocuk eğitiminin bir parçası olarak asırlarca kullanıldığının bir kanıtı olarak dilimizde yer etmiştir. Terbiye etmek ve cezalandırmak birbirinden çok farklı kavramlardır. Terbiye
çocuğa olumlu davranışların
kendini nasıl kontrol etmesi gerektiğinin öğretildiği ve içinde ödüllendirmenin de yer aldığı bir sistemdir. Cezalandırma ise daha negatif bir anlam taşır; çocuğun yaptığı ya da yapmadığı bir davranışın arkasından gelen bir sonuçtur. "Terbiye etmek" bizim geleneklerimizde genellikle cezayı çağrıştırdığından
"eğitmek" kavramının kullanılması daha yerinde olacaktır. Çocuk yalnızca yanlış yaptığı zamanlarda değil
diğer zamanlarda da davranışları konusunda eğitilmelidir. Hatalı davrandıkları zaman çocuklara kızma ve azarlama yerine
olumlu davrandıklarında yüreklendirme ve takdir etme
onların yanlış davranışlarını daha kolay değiştirmelerini sağlayacaktır. Çocuklar kendilerine değer verildiğini gördükçe kendilerini daha iyi hissedecek
çevredekileri daha fazla dinlemeye gayret edecektir.
 
Üst